Karaciğer yağlanması diyeti bu rahatsızlıktan muzdarip olanların uygulaması gereken bir beslenme programıdır. Karaciğer yağlanması; bu organdaki hücrelerde meydana gelen aşırı derecede yağ birikimidir. Söz konusu hastalık ‘Hepatik steatoz’ diye de bilinir. Tedavi edilmediği takdirde karaciğer iltihabına ve karaciğer yetmezliğine sebebiyet verir.
Karaciğer yağlanması bazen alkole bağlı olarak gerçekleşirken bazen de farklı nedenlerle ortaya çıkar. Vücudun gereğinden fazla yağ üretmesi veya üretilen yağı normal bir şekilde metabolize edememesi karaciğer yağlanmasını beraberinde getirir.
Karaciğer hücrelerindeki yağ toplanması özellikle sık sık alkol tüketimiyle yakından ilişkilidir. Bunun yanı sıra; yüksek kan şekeri, A vitamini fazlalığı, kolesterol yüksekliği, obezite, insülin direnci ve buna benzer etkenler de karaciğer yağlanmasını tetikler. Gebelik, sarılık, kilo kaybı, toksinlere maruz kalmak, kalıtsal faktörler, kortizon ve östrojen ilaçları da karaciğer yağlanmasına zemin hazırlar.
Karaciğer Yağlanması Belirtileri
İçindekiler
Karaciğer yağlanması önceleri bir şikâyete sebep olmasa da, ilerlediği zaman şu semptomlar gözlemlenir:
- Ciltte pullanma, akne ve sivilce oluşumu, kaşıntı, kızarıklık
- Sarılık
- Karın bölgesinin sağ üst tarafında basınç ve doluluk hissi
- Göğüs ve karın ağrısı
- Halsizlik
- Hemen yorulmak
- Mide bulantısı ve kusma
- İştah kaybı
Karaciğer Yağlanması Tedavisi
Karaciğer yağlanması için diyet uygulamak bu hastalıkla mücadelede önemli bir yere sahiptir. Ancak bu, hastalığı kesin olarak tedavi etmeye değil, belirtilerin şiddetini azaltmaya yöneliktir. Öte yandan karaciğer yağlanması olanlar şu tavsiyelere de uymalıdır:
- Haftanın en az 4 günü 30’ar dakika düzenli olarak egzersiz yapılmalıdır.
- Alkolden uzak durulmalıdır.
- Doymuş/trans yağ içeren besinlerden kaçınılmalıdır.
- Enginar başta olmak üzere bol meyve-sebze tüketilmelidir.
- Karaciğer yağlanması diyet listesi uygulanırken tahıl ve süt ürünlerine yoğunlaşılmalıdır.
- Hazır yiyeceklerden, unlu mâmullerden vazgeçilmelidir.
- Yumurta, sakatat eti, tavuk derisi ve butu gibi hayvansal gıdalar yememelidir.
- Günde bir-iki tatlı kaşığı bal tüketmelidir. Çünkü bal ‘cholin’ adlı bir madde içerir ve bu da karaciğer yağlanmasına iyi gelir.
- Karahindiba çayı, pelin otu çayı, enginar suyu, limonlu su, elma sirkesi, yeşil çay, zerdeçal, meyan kökü gibi şifâ depolarını da unutmamak gerekir. Balık, ceviz ve ekşi meyveler de karaciğer hastalarına önerilen şeylerdendir.
Karaciğer Yağlanması Diyeti Nasıl Yapılır?
Karaciğer yağlanması diyeti örnek liste paylaşacak olsak da herkesin, özellikle bir rahatsızlığı olanların doktora danışmadan diyet yapmaması gerektiği unutulmamalıdır. Kişiye özgü bir beslenme programı hazırlanabilmesi için vücut özelliklerinin ve ihtiyaçlarının değerlendirilmesi şarttır.
Bu hastaların tatbik etmesi gereken diyet antioksidan kaynaklarından zengindir. Kompleks karbonhidratlar ve sağlıklı yağlar içerir. Bilhassa antioksidan ihtiva eden yiyecekler zarar gören hücrelerin onarılmasında ve iltihabın giderilmesinde büyük rol oynar.
Karaciğer Yağlanması Diyetinde Neler Yenir?
Tam tahıl ürünleri ve bakliyat çeşitleri de yine bu diyet planında bulunmalıdır. Bu kişiler için oluşturulan beslenme düzeni insülin direncine yönelik olmalıdır.
Karaciğer yağlanmasında diyet uygularken keten tohumunu, bitkisel yağları, omega-3 hazinesi olan yağlı balıkları ve ceviz gibi kuruyemişleri ihmal etmemelidir. Yeşil yapraklı sebzeler, avokado, fındık ve zeytin tüketimi de insülin hassasiyetiyle savaşmaya çok yardımcı olur.
Bilhassa enginar, turp, lahana, kabak, pırasa, roka, bamya ve ıspanak tüketimine ağırlık verilmelidir.
Badem, yer fıstığı, ayçiçek yağı da barındırdığı E vitaminiyle karaciğer yağlanması için diyet yapanların tüketmesi gereken besinlerdendir.
Tatlı patates, bezelye, brokoli, sardalya, somon, kayısı, muz, kivi, süt ve süt ürünleri de bolca potasyum bulundurduğu için karaciğer yağlanmasına karşı diyet programına dâhil olmalıdır.
Karaciğer Yağlanması Diyetinde Neler Yenmez?
Karaciğer yağlanması diyetinde yasak olanlar ise şu şekildedir:
- Gazlı içecekler
- Kurabiye-kek gibi hamur işleri
- Alkol
- Hazır meyve suları
- Kızartılmış yiyecekler
- Makarna
- Beyaz pirinç ve beyaz ekmek
- Pastırma, sosis, salam ve sucuk gibi şarküteri ürünler
Karaciğer Yağlanması Diyet Programı Örnek Liste
Aşağıda yer verdiğimiz karaciğer yağlanması örnek liste kilosu 65-70 civarında olan bir kişi için düzenlenmiştir.
Bu ölçüler ortalama olarak belirtilmiştir. Yenmesi gereken besinlerin ve tüketim miktarlarının Kişinin yaşı, cinsiyeti, sağlık durumu, kilo ve boy değerlerine göre farklılık arz edeceği akıldan çıkarılmamalıdır.
Sabah:
- 2 adet ceviz içi
- 1 elma, 1 muz veya 2 dilim ananas
- 2-3 yemek kaşığı yulaf ezmesi
- 1 bardak yarım yağlı süt
Ara Öğün:
- 10 adet fındık veya badem
- Şekersiz yeşil çay
Öğle:
- 1 dilim tam buğday ekmeği
- Mevsim salata
- 1 bardak ayran / 1 kâse yoğurt
- Bir porsiyon yağsız tavuklu, etli ya da kıymalı sebze yemeği / bakliyat yemeği
Ara Öğün:
- 1 dilim wasa
- 1 dilim yarım yağlı beyaz peynir
Akşam:
- 1 dilim tam buğday ekmeği
- 1 kâse yarım yağlı yoğurt
- Mevsim salatası
- 1 porsiyon kıymalı, tavuklu veya etli sebze yemeği
Gece:
- 1 porsiyon meyve
