Kilo alma sebepleri yalnızca aşırı yemekten ibaret değil. Neden kilo alırız? sorusunun birçok cevabı var ve bunlar hormonal bozukluklardan başlayıp kullanılan ilaçlara kadar uzanıyor. Evet, kendimize toz kondurmak istemiyoruz. Hep suçu başka şeylerde arıyoruz. ‘Yaa stresten işte hep bunlar, stresten.’ Diyoruz. Bazen de ‘ben şişman değilim, balık etliyim’ diye müdafaa ediyoruz kendimizi. Kimi zaman hava değişimleri bile kilo almamıza yol açıyor ne hikmetse. (!)
Ah bu pandemi yok mu zaten… Evde kala kala Oğuzhan Koç gibi kendime sardım olup kilo aldık. Karantina günleri bize kara gün gibi geldi sanki.
Hepsini bir kenara bırakalım; biz kilolu değiliz aslında yaa, kemiklerimiz iri. (!)
O değil de biz kilo aldık mı? Bir şekilde aldık. Peki bu kimin başının altından çıktı? Şimdi kilo verme nedenleri incelemesiyle karşınızdayız. Kriminal laboratuvarda olayın kaynağına inerek meseleyi didikleyip ak koyunu kara koyunu meydana çıkaracağız.
Kilo Aldıran Şeyler
İçindekiler
Belki düzenli besleniyoruz, çoktandır diyet yapıyoruz. Egzersiz de tamam. Fakat yine kilo alıyoruz, yine alıyoruz arkadaş. Bir yerlerde bir kaçak var da acaba ne ola ki?
Hepimiz cazibesine karşı koyulamayan tatlıların, şekerli içeceklerin, alkolün, hazır gıdaların, fast-food ürünlerin, evde yaptığımız kızartmaların ve herhangi bir yiyeceği çok fazla tüketmenin kilo aldırdığını biliyoruz. Eğer aldığımız kadar yakmıyorsak, sporu hiç veya yeterince yapmıyorsak kilo almak bizi şaşırtmaz. Peki her şey 4/4’lük olmasına rağmen (yani bize göre öyle ama) kilo alıyorsak acaba bu neden kaynaklanıyor?
Yetersiz Uyku
Vücut; işlevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmek için uykuya ihtiyaç duyar. Eğer devamlı ideal süreden daha az uyursak vücudumuz fizyolojik strese girer ve daha çok yağ depolamaya başlar. Enerji seviyemiz düşer, kendimizi yorgun hissederiz, burnumuzdan soluruz. Her gece 8 saat uyuyalım. Hatta 15 dakika da bonus ekleyelim. Baktık ki hâlâ tam uyumuş gibi hissetmiyoruz, bir 15 dakika daha ilâve ederek doğru kıvamı bulmaya çalışalım.
Stres
Stresin fiziksel ve psikolojik birçok rahatsızlığa sebep olduğu herkes tarafından bilinen bir hakikat. İnsanız; strese girmemek elde değil. Hele bu devirde… Ancak aşırı stres vücutta PUBG oyunundaki gibi ‘hayatta kalma modu’nu tetikleyen bir faktör. Vücudumuz bu sürece girince yakıt depoluyor ve metabolizma yavaşlıyor. Bunun sonucunda salgıladığı kimyasal maddeler karın bölgesinde yağlanmaya sebebiyet veriyor. Biz stresten kurtulalım diye mutfağa saldırınca kısır bir döngüye girmiş oluyoruz yani.
İlaçlar
Çeşitli ilaçlar yan etki olarak kilo aldırabilir. Mesela doğum kontrol hapları, steroidler, beta blokerler, antihistaminikler, epilepsi ilaçları, iştahı artıran antidepresanlar kilo alımının sebepleri arasındadır. Bazı ilaçlar da insülin düzeyinde değişikliğe yol açar, yağ depolanmasını artırır, vücudun su tutmasına neden olur. Fakat ‘görüyo musun bu ilaca başladıktan sonra kilo aldım’ deyip ilacın fişini çekmemeliyiz. Doktora danışmadan bir ilacı bırakmak farklı sağlık sorunlarını beraberinde getirebilir.
Hastalıklar
Depresyon, tiroid hormonunun eksikliği (hipotiroidi) gibi durumlar başta olmak üzere kilo aldıran sebepler içinde gösterilebilecek pek çok hastalık vardır. Böbrek üstü bezinin aşırı çalışması, polikistik over sendromu, hipotalamus bozuklukları, hipogonadizm, uyku apnesi ve endokrin pankreas hastalıkları da onlardandır. Kortizol hormonunun fazla salgılanması anlamına gelen Cushing Sendromu da kilo artışının nedenlerindendir.
Menopoz
Menopoza girilen dönemde fiziksel aktivite azalır. Yaşın ilerlemesine bağlı olarak metabolizma yavaşlar ve bu doğal bir durumdur. Hormonlardaki değişimler uykusuzluk ve depresyona vesile olunca hepsi bir araya gelip kiloda artış meydana getirebilir. Menopoza girilmesiyle beraber östrojen hormon seviyesi düşer. Bu da vücut biçimini etkiler. Östrojen normalde yağların bacak, kalça gibi yerlere dağılmasından da sorumludur. Bu hormonun kaybından dolayı yağlar tıpkı erkeklerdeki gibi, vücudun orta kısmında birikir. Bu dönemde doktorla iletişimi kesmemek, uzmanından yardım alıp osteoporoz egzersizleri yapmak, D vitamini ve kalsiyum içeren kalori sınırlamalı bir diyet programı uygulamak gerekir.
Demir Anemisi
Buna kansızlık da denir. Kadınlarda daha çok görülür ve aslında iştahsızlığa, kilo kaybına sebep olur. Ancak bazen kilo aldırdığı da görülür. Demir yetersizliği metabolizmayı yavaşlatır, onun için kilo alma ihtimali de yüksektir. Tedavi için düzenli beslenme ve egzersizle beraber demir takviyesi de gerekir. Fakat demirin aşırı miktarı da sağlığı bozar. İki ucu kirli değnek!
Kilo Almanın Diğer Sebepleri
Kilo almaya neden olan şeyler içerisinde şunlar da var:
- Reaktif hipoglisemi (Yemeğin ardından kan şekerinin hızla düşmesi)
- Prolaktin Yüksekliği
- D vitamini yetersizliği
- Bağırsak problemleri
- Sigarayı bırakan kişilerin nikotin ihtiyacını yiyeceklerle gidermeye çalışması
- Sürekli düşük kalorili diyet uygulamak
- Ergenlik
- Gebelik
- Fazla kilolu aile bireyinin olması
- İyi çiğnemeden veya hızlı yemek, öğün aralarında atıştırmayı alışkanlık hâline getirmek, öğün atlamak, kitap-gazete okurken veya TV seyrederken yemek yemek, geç saatlerde yemek
- Günlük su tüketiminin yeterli olmaması
- Erkeklerde andropoz
- Uzun süreli açlık